آرمان گرا و واقع نگر

در جستجوی حیات طیبه

آرمان گرا و واقع نگر

در جستجوی حیات طیبه

آرمان گرا و واقع نگر
طبقه بندی موضوعی

۱ مطلب با کلمه‌ی کلیدی «مشروعیت یا مقبولیت» ثبت شده است

 نــــــــــــقش مردم در حکومت اسلامی.جایـــــــــــــگاه مردم در نظام ولایی

پیش از هر گونه بحث در این مورد ابتدا به تبیین دوباره ی مفاهیم «مقبولیت»و«مشروعیت» در زمینه ی حکومت به منظور رفع ابهام و شبهات میپردازیم .                                                                                                      

در مورد مفهوم مقبولیت؛«رضایت و پذیرش عمومی»، تقریبا اختلافی وجود ندارد، اما در مورد مشروعیت اختلافات در معانی بسیار بیشتر بوده واگر درست تبیین نشود موجب اشتباه وانحراف خواهد شد.                                                 سوال های اساسی در مکاتب سیاسی جهان این است که چه کس و مقامی حق قانون گذاری و تحدید آزادی مردم را دارد؟ منشا حقانیت این قوانین چیست؟و...  . مشروعیت در زمینه ی حکومت یه معنای «حقانیت» است که در مقابل مفهوم «غصب» قرار می گیرد. باید دانست که زور و سودو اکثریت هیچ کدام معیـــار حقانیت نمی باشد.  بر اساس عقیده نظام توحیدی اسلامی، یگانه منشا مشروعیت و حقانیت حکومت، قوانین وحکمرانان، خداوند متعال است. 

  "برخی گمان کرده‌اند که تنها راه ارج نهادن به مردم و تأمین حقوق و آزادی‌های واقعی‌ آنان این است که آنان را در مشروعیت و حقانیت حکومت اسلامی سهیم کنیم! در حالی که برای ارج نهادن به مردم لازم نیست آنان را در جایگاه خداوند قرار داده و منزلت ربوبیت به آنان عطا کرده و حق تشریع و تقنین و نهی و امر و منع و زجر را به آنان واگذار سازیم. حقانیت یک حکومت و حق اعمال ولایت حاکم، ربطی به مردم یا اکثریت آنان ندارد؛ نمی‌توان از مردم انتظار داشت چیزی را به کسی اعطا کنند، که خود ذاتا و اساسا فاقد آن هستند. اما در سایر مسائل حکومتی مانند کارآمدی نظام، گزینش مسؤولان و نظارت مستمر بر کارهای آنان و مهم‌تر از همة اینها در اصل تحقق حکومت اسلامی مردم جایگاه منحصر به فردی دارند. "(1)                                                                                      

امیر مؤمنان در رابطه با نقش مردم در تحقق  حکومت اسلامی سخن مشهوری دارد :« لولا حضور الحاضر و قیام الحجه بوجود الناصر... لا لقیت حبلها علی غاربها و لسقیت آخرها بکأس اولها؛ اگر حضور مردم  و اتمام حجت بر من به خاطر وجود یاری کنندگان نبود ،... رشتهای این کار را از پایانش چون آغازش ، می انگاشتم و چون گذشته خود را به کناری می داشتم.»(نهج البلاغه، خطبه 3)

پیامبر اکرم نیز در وصیتی به امام علی(ع) فرمودند: «ای فرزند ابو طالب! ولایت بر امت من حق تو ست، پس اگر از روی رضایت و رغبت پذیرای حکومت تو شدند، پس به اقامة امر آنان بپرداز ولی اگر دربارة تو اختلاف کردند، آنان را به حال خود واگذار». (بحار الانوار، علامة مجلسی، ج30، ص14) این حدیث نیز به صورت صریح از طرفی نقش مردم را در مشروعیت بخشیدن به ولایت والی، نفی می‌کند ولی ازطرف دیگر نقش صد در صدی آنان را در عینیت بخشیدن به حکومت اسلامی و تحقق آن به خوبی نشان می دهد و می گوید"تولی امور مسلمین و تشکیل حکومت بستگی دارد به آرای اکثریت مسلمین که در قانون اساسی هم از آن یاد شده است و در صدر اسلام تعبیر می‌شد به بیعت با ولی مسلمین." (صحیفة نور  ج20ص459)  "مردم هر چند در پذیرش یا عدم پذیرش ولایت فقیه وحکومت اسلامی،همچون پذیرش یا عدم پذیرش اصل دین، آزاد هستند؛اما آزاد مسئول اند و نه به این معنی که اگرحکومت اسلامی یا دین را نپذیرفتند، در نزدخداوند و در قیامت و روز    حساب رسی نیز هیچ مسئولیت و تکلیفی ندارند .خیر، تک تک مردم و تک تک مسلمانان موظف اند برای برقراری حکومت اسلامی و برای حفظ آن تلاش کنند و اگر کسی از این تکلیف و وظیفه شرعی خود سر باز زند، گناه کاراست . و به تعبیر حضرت امام،حفظ نظام جمهوری اسلامی ، از اوجب واجبات است." (2)

(1) و(2) مقاله جایگاه مردم در نظام جمهوری اسلامی از حجت الاسلام دکتر احمد حسین شریفی

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

۰ موافقین ۱ مخالفین ۰ ۲۴ ارديبهشت ۹۳ ، ۲۰:۰۷
آرمان حاجی زاده